FD FAVÖK mü FK mı? Hangisi Daha Doğru? Bir Finansal Karar Verme Hikayesi
Bugün ofiste günün başında biraz sıkıldım. Şirketin mali raporlarına göz atıyordum ve aklımda bir soru beliriverdi: FD FAVÖK mü FK? Gerçekten bu iki kavram arasındaki farkı ne kadar iyi biliyoruz? Bu soruyu iş yerindeki finans ekibine sorsam herhalde hemen “FK” derlerdi. Ama içimdeki merak beni bırakmadı. “Hangi biri daha sağlıklı bir gösterge?” diye düşündüm. Sonra aklıma geldi, işte blogum için tam da düşündürüp yazabileceğim bir konu. O yüzden kendi kendime sordum: “Bu iki kavramın farkını anlamadan nasıl başarılı olabilirim ki?”
FD FAVÖK Nedir, FK Nedir? İlk Adım: Tanımlamak
İlk önce her ikisini de kısaca açıklamak gerek. FD FAVÖK (Faiz, Amortisman ve Vergi Öncesi Kâr) ve FK (Faiz ve Kâr) aslında şirketlerin finansal sağlığını gösteren iki farklı gösterge. FD FAVÖK, şirketin temel operasyonel karlılığını ölçerken, FK, şirketin faiz giderleri ve vergi etkilerinden arındırılmış kârını ifade eder. Aslında bunlar arasında bir incelik var. Şirketin ne kadar verimli çalıştığını ölçerken, faiz ve vergi gibi dış etkenlerden ne kadar bağımsız olduğuna bakmak gerekir. Bu yüzden de bazen FD FAVÖK bir adım önde olabilir. Ama dediğim gibi, hangisini tercih edeceğimiz, bizim bakış açımıza, amacımıza ve şirketin hangi aşamasında olduğumuza bağlı.
FD FAVÖK’ün Yükseltilmiş Perspektifi
İçimdeki mühendisim buna çok analitik yaklaşıyor. FD FAVÖK, şirketin esas faaliyetlerinden elde ettiği kârı gösterdiği için, aslında şirketin potansiyelini çok daha iyi bir şekilde yansıttığını düşünüyor. Çünkü bir şirketin finansal sağlığını değerlendirmek için, dış faktörleri, örneğin faiz oranlarını ve vergileri dışarıda tutmak, bana göre daha doğru bir resim çiziyor. Yani, içindeki faiz gideri ya da vergi yükü ne olursa olsun, şirketin esas faaliyetlerinden ne kadar verim elde ettiğine odaklanmak bence daha anlamlı. Ama sonra bir yandan da kafamda bir soru beliriyor: “Ya şirketin faiz gideri gerçekten çok yüksekse? Bu durum kârı kötü göstermez mi?”
FK’nin Pratik Yaklaşımı
Öte yandan, FK’yi savunanlar daha pratik bir bakış açısına sahip. “Tamam, FD FAVÖK’ü ölçmek iyi olabilir ama asıl önemli olan, şirketin net kârı ve buna etkileyen faktörlerdir,” diyorlar. Bence bunda da bir gerçeklik payı var. Sonuçta bir şirketin operasyonel faaliyetlerinden kâr elde etmesi yeterli değil, faiz giderleri ve vergi yükü gibi dışsal faktörler de büyük rol oynar. Yani, şirketin faaliyetleri dışındaki etkiler çok büyükse, FD FAVÖK tek başına sağlıklı bir gösterge olmayabilir. İçimdeki insan tarafım bunu anlayışla karşılıyor, çünkü her işin sonunda kar getirmesi gerektiğini biliyor. “Evet,” diyor içimdeki insan, “ama bu sadece sayılarla değil, insana dokunan bir şeyle olmalı.”
FD FAVÖK ve FK: Ne Zaman Hangisini Kullanmalı?
Bir finansal rapor ya da bir yatırım kararı alırken, hangisini dikkate almalıyız? FD FAVÖK, şirketin kâr marjlarını analiz etmek için harika olabilir. Özellikle yeni girişimler ya da büyümek isteyen şirketler için, yatırımcılar FD FAVÖK’e göz atmak isteyebilir. Çünkü operasyonel anlamda ne kadar kârlı olduklarını gösteriyor. Fakat büyük, köklü şirketler için FK, daha geniş bir perspektif sunabilir. Çünkü bu şirketler zaten daha sağlam temeller üzerine kuruldur ve dışsal faktörlerin etkisi, içindeki operasyonel verimlilikten daha fazla olabilir.
Mesela, bizim şirkette yeni bir projeye yatırım yapmayı planlıyoruz. Eğer şirketin gelirlerini değerlendirirken FD FAVÖK’ü kullanırsak, yalnızca operasyonel büyümeyi göz önünde bulundurmuş oluruz. Ama eğer faiz oranları çok yüksekse ya da çok fazla vergi yükü varsa, FK de devreye girmeli. Çünkü sonuçta şirketin net kârı, tüm faktörler dikkate alındığında daha sağlıklı bir gösterge olacaktır.
Farklı Durumlarda Hangisi Daha Uygun?
Bazen her şey, şirketin stratejisine ve bulunduğu aşamaya göre değişir. Gelişmekte olan bir şirket için FD FAVÖK daha uygun olabilirken, büyük ve köklü bir şirket için FK, daha sağlıklı bir bakış açısı sunabilir. Örneğin, bizim şirketin bulunduğu büyüme evresinde, yatırımcılar çoğunlukla FD FAVÖK’ü dikkate alır. Çünkü şirketin büyüme potansiyeli, operasyonel başarıyla orantılıdır. Ancak, daha stabil ve büyük bir şirket olsaydık, FK’yi tercih edebilirdik çünkü daha fazla dışsal faktör devreye girmeye başlamış olurdu.
Sonuç: FD FAVÖK mü FK? Cevap Hangi Perspektife Sahipsiniz?
Sonuçta, FD FAVÖK mü FK sorusunun cevabı, tamamen hangi bakış açısını tercih ettiğimize ve neyi daha önemli gördüğümüze bağlı. FD FAVÖK, şirketin operasyonel gücünü anlamamıza yardımcı olurken, FK daha geniş bir finansal perspektif sunar. Ama bence en önemlisi, her iki göstergenin de birbirini tamamladığını unutmamak. Birinin eksikliği, diğerinin tam anlamıyla doğru sonuçlar vermemesine neden olabilir. İçimdeki mühendis ve insan, buna karar verirken her zaman birlikte çalışmalı.
Bugün ofiste düşündüğüm gibi, şirketimizin geleceğiyle ilgili bir karar verirken, her iki kavramı da göz önünde bulundurmak en doğrusu. Çünkü FD FAVÖK ve FK, her biri başka bir açıdan bize rehberlik eder. Sonuçta, biz her iki tarafı da dinleyerek daha sağlıklı bir karar verebiliriz.